Nâng cao đạo đức nghề nghiệp của công chức, viên chức ngành Kiểm sát nhân dân đáp ứng yêu cầu Cải cách Tư pháp trong giai đoạn mới

                                 Ths. Phan Thị Thanh – Giảng viên
Phân hiệu Trường ĐH Kiểm sát tại thành phố Hồ Chí Minh.

 

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém… vấn đề cán bộ là một vấn đề rất trọng yếu, rất cần kíp”. Có thể thấy rằng, trong bất cứ Nhà nước nào cũng vậy, để xây dựng và phát triển đất nước thì vai trò của cán bộ và công tác cán bộ cũng rất quan trọng, quyết định đến sự thành công của một chế độ xã hội. Thấm nhuần tư tưởng của Người, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới; tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức vững mạnh, có đức, có tài, đổi mới phong cách lề lối làm việc trong toàn hệ thống chính trị, tạo niềm tin trong quần chúng Nhân dân tạo động lực để phát triển kinh tế – xã hội của Đất nước ta.

Trong nhiều bài viết, bài phát biểu của mình, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định nhân tố có ý nghĩa quyết định đến sự thành công trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN) của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, đó là: tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, gắn bó mật thiết với nhân dân.

Trong bộ máy Nhà nước, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) là cơ quan thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có nhiệm vụ: “bảo vệ Hiến pháp, pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất” [1]. Theo đó, bên cạnh việc hoàn thiện về tổ chức bộ máy và thể chế cần xây dựng đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên và chuyên viên (sau đây gọi tắt là cán bộ Kiểm sát) theo tinh thần của cuộc vận động xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát viên “ Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm”[2], làm cho họ nhận thức sâu sắc ý nghĩa, vai trò tầm quan trọng của đạo đức người cán bộ Kiểm sát, từ đó có chuyển biến rõ rệt về hành động, khắc phục những hạn chế, yếu kém trong việc tu dưỡng, rèn luyện, nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm trách nhiệm nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ và đề cao kỷ cương, kỷ luật trong công tác đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế. Như vậy, đạo đức nói chung và đạo đức nghề nghiệp nói riêng phải được xem là “cái gốc” của cán bộ Kiểm sát; bởi vì, đạo đức nghề nghiệp và lương tâm nghề nghiệp là những giá trị nhân văn sâu sắc chi phối hành vi của cán bộ Kiểm sát cả trong quá trình thực thi công vụ và trong đời sống hằng ngày. Với chức trách, nhệm vụ được giao, ngoài việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công chức, viên chức, người cán bộ kiểm sát phải tích cực, chủ động trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao tuân thủ các quy định của Ngành, của cơ quan, đơn vị công tác và địa phương nơi cư trú; đặc biệt phải tuân thủ các yêu cầu về các chuẩn mực đạo đức chung sau đây:

Một là, “tuyệt đối trung thành với Tổ quốc.

Hai là, luôn nói, viết và làm theo đúng Cương lĩnh, Điều lệ, Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận, Quy định, Quy chế, Quyết định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của ngành Kiểm sát nhân dân trong thi hành công vụ; tận tụy, chuyên nghiệp trong xử lý công việc.

Ba là, có bản lĩnh chính trị vững vàng, không né tránh trách nhiệm, dũng cảm đấu tranh với hành vi vi phạm, tội phạm, đặc biệt là hành vi tham nhũng, lãng phí tiêu cực; kiên quyết bảo vệ Hiến pháp, pháp luật, bảo vệ lẽ phải và sự công bằng.

Bốn là, có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết, trung thực, nghiêm túc, đúng mực và nhân văn; luôn đặt lợi ích của Đảng, của Nhà nước, của Nhân dân và tập thể lên trên lợi ích của cá nhân mình. Chuyên tâm tu dưỡng, rèn luyện bản thân, thường xuyên cảnh giác, kiên định lý tưởng, ý chí, ý thức tổ chức kỷ luật, thực hành lối sống lành mạnh”.[3]

Năm là, đối với Nhân dân, người cán bộ kiểm sát phải tận tâm phục Nhân dân; ngoài việc tuân thủ các quy định về những điều công chức, viên chức không được làm theo quy định của Luật cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) và Luật viên chức năm 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) còn phải tuân thủ quy định của ngành Kiểm sát nhân dân về những điều Kiểm sát viên không được làm và quy định về văn hóa ứng xử của công chức, viên chức và người lao động ngành Kiểm sát. Như vậy, có thể thấy đạo đức của công chức, viên chức  ngành Kiểm sát nhân dân được quy định cụ thể trong các văn bản pháp Luật và được cụ thể hóa thành các quy chế, quy định của Ngành, thể hiện thái độ và quyết tâm rất cao của lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong việc chấn chỉnh, nâng cao tinh thần, trách nhiệm và kỷ cương của từng cá nhân, cơ quan, đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ của các cấp Kiểm sát trong toàn Ngành.

Sáu là, đối với công việc phải tận tụy, chuyên nghiệp, luôn công tâm, công bằng, sáng suốt, minh bạch, nghiêm minh, phải luôn bảo đảm đáp ứng yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, nhận thức các vấn đề một cách đúng đắn, không vì động cơ cá nhân, tư lợi, vụ lợi mà làm trái pháp luật, trái với lẽ công bằng, không bị tác động, chi phối bởi bất kỳ sự can thiệp trái pháp luật nào; không sợ quyền uy, không thể mua chuộc.

Bảy là, đối với đồng nghiệp, người cán bộ kiểm sát phải luôn tôn trọng, phối hợp công tác với tinh thần chủ động hỗ trợ, chia sẻ về kỹ năng, kinh nghiệm trong công tác thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Thực hiện việc giao tiếp, ứng xử có văn hóa, động viên, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Tám là, đối với bản thân phải tự mình rèn luyện, phấn đấu không ngừng trong việc nâng cao trình độ nhận thức pháp luật, năng lực chuyên môn cần thiết để thực hiện nhiệm vụ được giao, vượt qua những cám dỗ về vật chất, phục vụ nhân dân và Tổ quốc. Chuyên tâm tu dưỡng, rèn luyện bản thân, thường xuyên cảnh giác, kiên định lý tưởng, ý chí, ý thức tổ chức kỷ luật, thực hành lối sống lành mạnh. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay với sự phát triển của khoa học công nghệ 4.0 và việc triển khai việc ứng dụng Công nghệ thông tin và chuyển đổi số vào công tác chuyên môn đòi hỏi người cán bộ kiẻm sát phải không ngừng học hỏi để nâng cao kỷ năng ứng dụng phần mềm chuyển đổi kỷ thuật số vào công tác chuyên môn như: xây dựng báo cáo án bằng sơ đồ tư duy; xử lý các thông tin thông qua phần mềm chuyển đổi số…, để tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả công tác đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn mới.

Trước yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát “vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm” đáp ứng yêu cầu cải cách Tư pháp trong điều kiện tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, chúng ta cần thực hiện một số giải pháp nhẳm nâng cao đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ Kiểm sát sau đây:

Thứ nhất, lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Viện thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện cuộc vận động xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát của Viện kiểm sát nhân dân tối cao đối với từng cá nhân qua đó kịp thời biểu dương, đề nghị khen thưởng những nhân tố điển hình, những tấm gương tiêu biểu thực hiện tốt cuộc vận động; chấn chỉnh, rút kinh nghiệm khắc phục những thiếu sót hạn chế; phân công cán bộ có trách nhiệm động viên, giúp đỡ cán bộ, kiểm sát viên thực hiện tốt cuộc vận động.

Thứ hai, mỗi cán bộ kiểm sát phải có trách nhiệm gương mẫu thực hiện nghiêm túc đầy đủ, có hiệu quả nội dung các tiêu chí của cuộc vận động đã đề ra, đồng thời có ý thức tự giác và xem việc thực hiện tốt cuộc vận động  là điều kiện để rèn luyện, nâng cao trình độ, năng lực nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, mỗi cá nhân người cán bộ kiểm sát phải tự liên hệ bản thân để gắn nội dung yêu cầu của cuộc vận động với việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Xây dựng kế hoạch, phương hướng, biện pháp, chỉ tiêu cụ thể trong việc tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu của cá nhân với các tiêu chí của cuộc vận động đặt ra.

Thứ ba, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị và kĩ năng nghề nghiệp cho đội ngũ công chức, viên chức ngành Kiểm sát nhân dân, đảm bảo: “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm” góp phần đẩy mạnh công cuộc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân và đáp ứng của công cuộc cải cách Tư pháp trong giai đoạn mới./.

 

Tài liệu tham khảo:

[1] Khoản 3 Điều 107, Hiến pháp năm 2013;

[2] Kế hoạch Số 179/KH – VKSTC – V9, ngày 08/3/2012

[3] Điều 3 – Quy tắc chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ Kiểm sát Ban hành kèm theo Quyết định Số 21/QĐ – VKSNDTC, ngày 07/2/2023.