Tội Thao túng thị trường chứng khoán trong Bộ luật hình sự năm 2015, những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện

Thạc sĩ Lương Hữu Hải

Giảng viên khoa Kiểm sát hình sự – Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh

 Năm 2022 là một năm có nhiều biến động với thị trường chứng khoán Việt Nam khi cuối năm 2021 và đầu năm 2022 chứng khoán Việt Nam bùng nổ tăng điểm thuộc hàng cao nhất thế giới trong khi đại dịch Covid 19 lan rộng với chỉ số VN-Index đạt đỉnh 1.522 điểm nhưng sau gần 1 năm chứng khoán Việt Nam đã giảm xuống đến hơn 880 điểm tương đương hơn 74 tỷ USD[1] tính từ đầu năm 2022, bên cạnh các yếu tố về kinh tế vĩ mô, doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp đi xuống thì không thể bỏ qua hành vi thao túng thị trường chứng khoản ở một số cổ phiếu gây thiệt hại cho nhà đầu tư rất lớn với các thủ đoạn hết sức tinh vi, phức tạp và khó phát hiện và xử lý. Trong bài viết này, tác giả làm rõ dấu hiệu pháp lý định tội, hành vi thao túng thị trường chứng khoán trong Tội thao túng thị trường chứng khoán theo quy định tại Điều 211 Bộ luật Hình sự năm 2015 cũng như những khó khăn, hạn chế, vướng mắc từ đó đưa ra những kiến nghị hoàn thiện quy định về hành vi thao túng thị trường chứng khoán theo Điều 211 trong Bộ luật Hình sự Việt Nam hiện nay.

  1. Các dấu hiệu pháp lý của Tội thao túng thị trường chứng khoán
  • Khách thể của tội phạm

Khách thể của Tội thao túng thị trường chứng khoán cũng giống như các tội phạm khác là những quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ và bị tội phạm xâm hại. Cụ thể, khách thể của Tội thao túng thị trường chứng khoán là xâm phạm trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước về hành vi thao túng thị trường chứng khoán của các cá nhân, pháp nhân. Như vậy, Tội thao túng thị trường chứng khoán xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế của nhà nước về quản lý chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Trong thực tiễn tội phạm này gây ảnh hưởng đến lợi ích vật chất của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán gây ra sự bất ổn, hỗn loạn dẫn đến thiệt hại của các tổ chức, cá nhân khi đầu tư cổ phiếu một cách chân chính, minh bạch. Bên cạnh đó, là gây ra thiệt hại rất lới cho các doanh nghiệp khó tiếp cận được dòng vốn từ thị trường chứng khoán và thiệt hại cho nền kinh tế nhà nước khi điều hành nền kinh tế vĩ mô.

Đối tượng tác động của tội phạm này là thị trường chứng khoán bị thao túng ở một số mã cổ phiếu dẫn đến số tiền mà nhà đầu tư bị thiệt hại khi tin tưởng đã đầu tư mua mã cổ phiếu này.

  • Về chủ thể của tội phạm

Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đối với Tội thao túng thị trường chứng khoán được quy định tại Điều 211 BLHS năm 2015 là người có năng lực TNHS, đạt độ tuổi nhất định và cố ý thực hiện hành vi cho vay với lãi suất cao hơn lãi suất được quy định trong giao dịch dân sự. Cụ thể, người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định tại Điều 211 BLHS năm 2015 đạt độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu TNHS đối với hình phạt quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 211 BLHS. Chủ thể của tội phạm này không phải là chủ thể đặc biệt, bất cứ ai nếu thoả mãn các điều kiện quy định của pháp luật đều có thể trở thành chủ thể của tội phạm này. Tuy nhiên, tội phạm này là tội phạm nghiêm trọng, nên người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này trong bất cứ trường hợp nào, vì cả hai khoản của Điều 211 BLHS không có trường hợp nào là tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

Đối với tội danh này có chủ thể đặc biệt là pháp nhân thương mại khi thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán cũng phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 4 Điều 211 BLHS năm 2015.

Chủ thể của tội danh này thường là các cá nhân có trình độ hiểu biết về đầu tư tài chính đặc biết là trong thị trường chứng khoán hoặc được các công ty tuyển dụng, mua giới chứng khoán và chủ tịch, lãnh đạo doanh nghiệp và các thành viên chủ chốt của công ty có cổ phiếu.

  • Mặt chủ quan của tội phạm

  Hành vi của con người là sự thống nhất của những biểu hiện cụ thể ra bên ngoài thế giới khách quan và tâm lý bên trong, trong khoa học pháp lý hình sự thì tội phạm là thể thống nhất của hai mặt khách quan và mặt chủ quan. Mặt chủ quan là những hoạt động tâm lý bên trong của người phạm tội và luôn gắn liền với các biểu hiện bên ngoài của tội phạm. Mặt chủ quan của tội phạm không tồn tại biệt lập mà luôn gắn liền với mặt khách quan của tội phạm.

Mặt chủ quan của tội phạm được bao gồm lỗi, động cơ phạm tội và mục đích phạm tội, trong đó yếu tố lỗi là dấu hiệu bắt buộc được phản ánh trong tất cả các cấu thành tội phạm và dấu hiệu không thể thiếu bất cứ cấu thành của tội phạm nào. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội được thực hiện ở lỗi cố ý trong đó có cố ý trực tiếp và cố ý gián tiếp. Trong Tội thao túng thị trường chứng khoán thì mặt chủ quan của tội phạm được biểu hiện thông qua chủ thể của tội phạm nhận thức được hành vi và hậu quả của mình gây ra nhưng vẫn thực hiện hành vi với mong muốn cho hậu quả xảy ra hoặc tuy không mong muốn nhưng để mặc cho hậu quả xảy ra là thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư khi đầu tư vào thị trường chứng khoán.

Động cơ, mục đích của người phạm tội này không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Tuy nhiên, người phạm tội thao túng thị trường chứng khoán bao giờ cũng vì động cơ tư lợi nhằm mục đích thu lợi bất chính dẫn đến gây thiệt hại cho nhà đầu tư.

  • Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội phạm là tổng hợp tất cả những dấu hiệu được biểu hiện ra bên ngoài của tội phạm. Đó là hành vi nguy hiểm cho xã hội được thực hiện bằng hành động hoặc không hành động; hậu quả do hành vi đó gây ra; mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả; những dấu hiệu khác như phương pháp, thủ đoạn, phương tiện thực hiện tội phạm và thời gian, hoàn cảnh, địa điểm xảy ra tội phạm. Trong mặt khách quan của tội phạm thì hành vi khách quan là biểu hiện cơ bản và dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm của tất cả các tội phạm. Ngoài ra, Tội thao túng thị trường chứng khoán có cấu thành tội phạm vật chất, dấu hiệu hậu quả là dấu hiệu bắt buộc.

Hành vi khách quan của Tội thao túng thị trường chứng khoán được thực hiện dưới hai hình thức cấu thành cơ bản là: thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng. Để làm rõ nội hàm hành vi khách quan của tội Thao túng thị trường chứng khoán quy định tại khoản 1, Điều 211 BLHS năm 2015; khoản 3 Điều 12 Luật Chứng khoán và khoản 2 Điều 3 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán và Nghị định 128/2021/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2021 sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 156/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020, thông qua ở những hành vi sau:

  • Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

Ví dụ: thông qua hành vi của ông Trịnh Văn Quyết chỉ đạo Trịnh Thị Minh Huế cùng các động phạm mượn chứng minh thư nhân dân của 26 cá nhân lập 20 doanh nghiệp, mở 450 tài khoản tại 41 công ty chứng khoán (120 tài khoản mở tại Công ty CP Chứng khoán BOS, 330 tài khoản mở tại các công ty chứng khoán khác) để thực hiện các hành vi thao túng giá cổ phiếu nhằm tạo ra cung cầu giả với 6 mã chứng khoán gồm: Mã chứng khoán FLC (Công ty CP Tập đoàn FLC), ROS (Công ty CP Xây dựng FAROS),  ART (Công ty CP Chứng khoán BOS), HAI (Công ty CP Nông dược HAI), AMD  (Công ty CP Đầu tư và Khoáng sản FLC Stone) và mã chứng khoán GAB (Công ty CP Đầu tư khai khoáng và Quản lý tài sản FLC).

Làm cho giá cổ phiếu FLC, ROS, HAI, AMD, ART, KLF tăng hết biên độ và đóng cửa không có bên bán trong phiên đầu tuần, tích luỹ 20-70% chỉ trong nửa tháng. Ví dụ đối với cổ phiếu của FLC thì ngày 10/01/2022 cổ phiếu FLC tăng lên đỉnh điểm là 25.509 đồng nhưng sau đó bị đình chỉ giao dịch từ ngày 9/9/2022 với giá cổ phiếu FLC 3.570 đồng, do Công ty cổ phần Tập đoàn FLC tiếp tục vi phạm quy định về công bố thông tin sau khi cổ phiếu bị đưa vào diện hạn chế giao dịch. Giá trị cổ phiếu đã giảm gây thiệt hại cho nhà đầu tư là 86% và không bao giờ cổ phiếu này có thể được giao dịch trở lại.

  • Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

Đây là hành vi rất tinh vi thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu dẫn đến thiết hại cho nhà đầu tư rất lớn. Để hiểu hơn hành vi này tôi có thể ví dụ ở cổ phiếu DIG (Tổng Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng), như sau:

Tại thời điểm tháng 10/2021 cổ phiếu DIG đang trên đà tăng trần nhiều phiên liên tục thì bà Lê Thị Hà Thành là chủ tịch của Công ty cổ phần đầu tư phát triển Thiên Tân (Công ty Thiên Tân) (vợ của ông Nguyễn Thiện Tuấn là chủ tịch của Tổng Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng) và có 2 con là Nguyễn Hùng Cường và bà Nguyễn Thị Thanh Huyền là thành viên hội đồng quản trị của Công ty cổ phần đầu tư phát triển Thiên Tân và 2/12/2020 có một giao dịch thỏa thuận 160 triệu cổ phiếu DIG tương đương với 51% vốn điều lệ của DIG là 6.098.519.950.000 đồng. Tại thời điểm này có 2 cổ đông là Chứng khoán Bản Việt và Quỹ Dragon Capital thoái vốn khỏi DIG bằng thỏa thuận hoặc khớp lệnh thì lúc này có Công ty cổ phần địa ốc Him Lam mua vào 67,7 triệu cổ phiếu tương đương 21,49 DIG và Công ty cổ phần đầu tư phát triển Thiên Tân đã mua vào để nâng tỷ lệ sở hữu tại DIG từ 3,27% lên 18,09% vốn điều lệ và các cổ đông khác chưa được lộ diện khi chuyển nhượng 160 triệu cổ phiếu. Trong khi ngày 30/11/2020 DIG đã chuyển cho Công ty cổ phần địa ốc Him Lam và Công ty Thiên Tân là 3.027 tỷ đồng tương đương ¼ tổng tài sản gần bằng 3.441 tỷ đồng với giá trị chuyển nhượng thỏa thuận 160 triệu cổ phiếu ngày 2/12/2020 việc chuyển hơn 3.027 tỷ đồng chỉ trước 2 ngày phiên giao dịch thỏa thuận 160 triệu cổ phiếu.

Kể từ thời điểm phát hành ưu đãi, DIG đã thực hiện phát hành trả cổ tức và thưởng cổ phiếu với tỷ lệ 22%.  Như vậy, ước tính giá mua gốc 75 triệu cổ phiếu bị pha lõang về 16.393 đồng/ cổ phiếu. Lúc này, Công ty Thiên Tân được mua vào 38 triệu cổ phiếu ước tính 414,5 tỷ đồng; ông Nguyễn Thiện Tuấn và 2 con là Nguyễn Hùng Cường và Nguyễn Thị Thanh Huyền được mua tổng cộng 25 triệu cổ phiếu, ước tính lãi 272,2 tỷ đồng; ông Cao Văn Vũ được mua 10 triệu cổ phiếu lãi 109,1 tỷ đồng, Công ty cổ phần chứng khoán Liên Việt được mua 2 triệu cổ phiếu, lãi 21, 8 tỷ đồng[3].

Chúng ta có thể thấy việc DIG đã bán 160 triệu cổ phiếu tương đương 3.441 tỷ đã được bán ra ngoài, thì những cổ đông của DIG bán và tạo truyền thông bởi các “đội lái” kêu gọi nhà đầu tư mua cổ phiếu ở vùng giá cao, sau đó âm thầm bán ra cuối năm 2021 và đầu năm 2022 có thời điểm cổ phiếu DIG có giá 97.974 đồng vào 11/01/2022 nhưng sau đó thì giá cổ phiếu liên tục sàn nhiều phiên tính đến ngày 16/11/2022 giá cổ phiếu DIG có giá 9.400 đồng giá cổ phiếu đã giảm 90,5% vốn hóa công ty bị giảm 49.800 tỷ đồng nhưng nhóm cổ đông của DIG lại không mua vào[4] để cổ phiếu sàn liên tục trong nhiều phiên, mặc cho các công ty chứng khoán bán giải chấp cổ phiếu của ông Nguyễn Thiện Tuấn là chủ tịch của DIG[5]. Như vậy, hiện tại nhà đầu tư thiệt hại số tiền rất lớn trên số tiền đầu tư vào cổ phiếu DIG vào thời điểm cuối năm 2021 và đầu năm 2022. Để chứng minh cho đẩy giá thông qua việc thông đồng mua bán, nắm giữ cổ phiếu DIG như sau:

Cơ cấu cổ đông của Tổng Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIG)

Cổ đông 01/3/2021 21/3/2022 07/11/2022
Nguyễn Thiện Tuấn 9,86% 10,09% 9,59%
Nguyễn Hùng Cường 8,71% 10,28% 10,6%
CTCP Đầu tư phát triển Thiên Tân 20,45% 18,08% 14,72%
CTCP Kinh doanh Địa ốc Him Lam 21,25% 10,54% 4,99%
Cổ đông khác 39,73% 51,01% 60,1%

Nguồn tại: DIC Corp

Như vậy, chúng ta thấy thời điểm tháng 3/2021 thì tỷ lệ sở hữu của DIG và nhóm người nhà của DIG là rất lớn nhưng giảm tỷ lệ sở hữu về sau trong khi tại thời điểm tháng 11/2022 thì tỷ lệ năm giữ của DIG và người thân thì ít lại nhưng cổ đông khác lại năm giữ tỷ lệ sở hữu gần gấp đôi so với tháng 3/2021 là 60,1% trong khi tháng 3/2021 là 39,73%. Đây là một chiêu trò làm giá cổ phiếu hết sức tinh vi đẩy cổ phiếu giá cao, rồi bán cổ phiếu ở vùng đỉnh và thoái vốn làm cho giá cổ phiếu giảm sàn liên tục. Sau đó, lại nhóm người nhà của DIG gom cổ phiếu ở mức giá rẻ để tạo thành một chu kỳ mới của DIG cụ thể ngày 9/11/2022 có 39 triệu cổ phiếu giá 13.351 đồng được nhà đầu tư mua vào[6]. Hành vi này còn diễn ra tương tự ở nhiều cổ phiếu khác bị thao túng.

  • Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

Để hiểu rõ hơn về hành vi khách quan này là giá của thời điểm mở cửa và đóng cửa thị trường chứng khoán hay được gọi là lệnh ATO và lệnh ATC.

Mở cửa thị trường hay còn được gọi là lệnh ATO là lệnh giao dịch tại giá khớp lệnh xác định giá mở cửa, chỉ áp dụng cho sàn chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh. Lệnh có thể được nhập vào hệ thống trước hoặc trong phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa. Sau 9 giờ 15 phút, lệnh không được thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh không khớp hết tự động bị huỷ. Lệnh ATO được ưu tiên trước lệnh giới hạn trong khi so khớp lệnh.

Đóng cửa thị trường hay còn được gọi là lệnh ATC (At The Close) là lệnh mua hoặc bán sẵn sàng chấp nhận mọi mức giá trong phiên giao dịch khớp lệnh định kỳ đóng cửa. Khi đặt lệnh ATC, nhà đầu tư không cần nhập mức giá mà chỉ cần chọn lệnh ATC và nhập khối lượng cần mua-bán. Giá khớp cuối cùng sẽ xác định ngay sau khi phiên này kết thúc (14 giờ 45 phút). Lệnh ATC diễn ra trong 15 phút cuối cùng của phiên giao dịch, từ 14 giờ 30 phút đến 14 giờ 45 phút, nhưng có hiệu lực lớn nhất, quyết định giá tham chiếu của phiên hôm sau.

Như vậy, các đối tượng lợi dụng hai lệnh này liên tục đặt lệnh mua hoặc bán cổ phiếu với khối lượng lớn ở giá đóng cửa hoặc giá mở cửa để chi phối mã cổ phiếu đó làm cho giá trị cổ phiếu bị đẩy lên cao hoặc xuống thấp gây thiệt hại cho nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nhỏ lẻ.

  • Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

Hành vi này thể hiện các đội nhóm thành lập các group Zalo, facebook… trên các xã hội để lôi kéo, hô hào người chơi, đánh vào lòng tham của nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm khi tham gia chứng khoán. Với thủ đoạn tạo lòng tin đẩy giá cổ phiếu lên cao khi mình đang nắm giữ các cổ phiếu ví dụ: ông Nguyễn Mạnh Tuấn biệt danh là A7 khi đang năm giữ các mã cổ phiếu như L14, DIG, CEO đã nói về cổ  phiếu DIG và CEO “cổ đất tốt như DIG và CEO, 500 ngàn đồng là giẽ rách” để tạo dựng lòng tin cho nhà đầu tư mua cổ phiếu của mình thì các đội lái tạo các lớp học, hội nhóm trên mạng, kể cả cho xuất bản thành sách mang tên là “Nhà Đầu Tư 1970” để nhà đầu tư nhỏ lẻ tin tưởng mua cổ phiếu ở vùng giá cao vào cuối năm 2021 đầu năm 2022 nhưng sau đó âm thầm bán cổ phiếu để giá cổ phiếu giảm cụ thể cuối năm 2022, giá cổ phiếu của L14 là 415.330 đồng nhưng đến ngày 16/11/2022 thì xuống còn 16.500 đồng; Cổ phiếu CEO từ 92.000 đồng xuống còn 7.300 đồng.

  • Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

Đây là hành vi phổ biến khi các đối tượng cố ý thực hiện đẩy giá cao cổ phiếu một cách trực tiếp hoặc gián tiếp khi đưa ra các thông tin tốt để nhà đầu tư tin tưởng mua vào cổ phiếu mình muốn đầu tư để chứng minh cho hành vi này thông qua cổ phiếu FLC như sau:

Ngày 01/12/2021 thì ông Trịnh Văn Quyết phát ngôn và tạo dựng trên các mạng xã hội đưa tin về việc muốn mua một đội bóng ở Ngoại hạng Anh đội bóng được cho là  Chelsea “Tôi mong muốn Bamboo sẽ là thương hiệu quốc tế, toàn cầu để khi người ta nhắc đến Bamboo Airways sẽ biết ngay là hãng hàng không của Việt Nam. Việc mua một đội bóng Anh là một phần trong kế hoạch này.” Hành vi này đã giúp đẩy giá cổ phiếu FLC lên cao tăng liên tục từ giá là 16.000 đồng ngày 01/12/2021 lên 24.100 đồng, tăng 34,6% chỉ sau hơn 01 tháng, sau đó thì cổ phiếu này sàn liên tục 8 phiên đưa cổ phiếu FLC về vùng giá 10.300 đồng, giảm 57,3% và để cho nhà đầu tư tiếp tục mua FLC ông Trịnh Văn Quyết đã cố tình tạo ra sự kiện truyền thông vào ngày 22/03/2022, Tập đoàn FLC và Công ty Thương mại Dầu khí Lào (PetroTrade) đã ký biên bản ghi nhớ về việc hợp tác phát triển dự án tuyến đường sắt Viêng Chăn – Vũng Áng kết nối Lào – Việt Nam[7], hành vi này đã được truyền thông trên các phương tiện báo, đài, tivi…

Ngoài ra, ngày 9/2/2022, ông Trịnh Văn Quyết đưa ra thông tin khủng trên các báo mạng là Tập đoàn FLC muốn xây khu đô thị 1.200 ha và tòa tháp 99 tầng tại Bình Chánh[8] lúc này giá cổ phiếu FLC lại tăng lên 30% với giá là 15.000 đồng, sau đó thì sàn liên tục cho đến ngày 9/9/2022 Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HoSE) đã ra quyết định chuyển cổ phiếu FLC từ diện hạn chế giao dịch sang đình chỉ giao dịch do liên tục vi phạm quy định công bố thông tin.

 Ngoài ra, không loại trừ hành vi thao túng thị trường chứng khoán đối với việc các mã cổ phiếu về một nhóm ngành nghề khi các pháp nhân thương mại như các tập đoàn, công ty đã bắt tay nhau về việc thao túng thị trường cổ phiếu về một nhóm ngành, nghề có cổ phiểu hoặc có liên quan đến cổ phiếu của mình, nhằm mục đích đẩy giá thao túng giá cổ phiếu. Ví dụ: đối với hành vi mua bất động sản đấu giá ở Thủ Thiêm của Tập đoàn Tân Hoàng Minh và 2 công ty con khác của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và một doanh nghiệp khác đã trúng đấu giá với mức giá rất cao là 2,4 tỷ đồng/m2 tại thời điểm này giá cổ phiếu của nhóm ngành bất động sản đã lên đỉnh so với nhiều năm trước đó, sau 6 tháng kể từ phiên đấu giá ngày 10-12-2021, cả 4 doanh nghiệp trúng đấu giá gần như đã rút khỏi Thủ Thiêm, chấp nhận bỏ cọc hơn 1.000 tỷ đồng[9] thì cho đến cuối năm 2022 cổ phiếu của nhóm ngành bất động sản đã giảm giá liên tục có cổ phiếu giảm đến gần 90% so với vùng đỉnh từ cuối năm 2021 sau khi các doanh nghiệp đã bọc và không thực hiện việc nhận chuyển nhượng các lô đất này. Hành vi này không loại trừ việc thao túng ở một số mã cổ phiếu liên quan đến ngành bất động sản.

  • Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác như việc đưa ra các thông tin hoặc cố ý tạo dựng gây sai lệch hay hiểu lầm về hoạt động giao dịch của một cổ phiếu; tìm mọi biện pháp để duy trì, ổn định mức giá chứng khoán nhằm tạo ra những lợi thế cho việc chào bán hoặc phát hành chứng khoán mới; thực hiện các giao dịch được sắp đặt trước, giao dịch giả tạo. Ngoài ra, các đối tượng thực hiện các hành vi hết sức tinh vi, thủ đoạn, xảo quyệt khác như gom các cổ phiếu ở mức giá rẻ trong nhiều tháng hoặc nhiều năm khi cổ phiếu ít biến động về giá cũng như tính thanh khoản nhỏ (ít người mua – bán) khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ hết kiên nhẫn, chờ đợi rồi bán đi, sau khi gom hết các cổ phiếu giá rẻ lúc này các đối tưởng thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán bằng cách đẩy giá cổ phiếu lên, lúc này ít nhà đầu tư có cổ phiếu để bán, khi cổ phiếu lên đến vùng giá rất cao, các đối tượng thực hiện hành vi phân phối cổ phiếu bằng các truyền thông tốt về cổ phiều trên các phương tiện thông tin diễn đàn, các room, hội nhóm, báo đài, chuyên gia, Broker PR viết bài quảng cáo thổi giá cho cổ phiếu…(như đã phân tích cổ phiếu FLC ở trên), các nhà đầu tư nhỏ lẻ thiếu kiến thức đã tin tưởng mua cổ phiếu này, trong khi các đối tượng thao túng cổ phiếu đã bán hết lượng cổ phiếu ở vùng giá đỉnh (như đã phân tích ở cổ phiếu DIG ở trên), sau khi đã phân phối và bán hết cổ phiếu thì các đối tượng thao túng cổ phiếu đè giá cổ phiếu xuống rơi tự do và sàn nhiều phiên liên tục không có người mua hoặc có mua bán thì chủ yếu là các nhà đầu tư nhỏ lẻ tự mua bán với nhau lúc này không có nhà đầu tư lớn mua cổ phiếu nữa dẫn đến cổ phiếu rớt giá liên tục, để cho cổ phiếu xuống một cách nhanh chóng, các đối tượng thao túng chứng khoán lại tung tin xấu về cổ phiếu này và khi cổ phiếu đã giảm về giá cực rẻ thì  nhà đầu tư nhỏ lẻ hoảng loạn, tuyệt vọng, mất niềm tin vì đầu tư thua lỗ, nợ nần chồng chất do phải (vay margin) do mua ở vùng giá đỉnh, các đội tượng thao túng thị trường chứng khoán lại chuẩn bị cho chu kỳ gom cổ phiếu mới. Hành vi thao túng này được thực hiện, xây dựng diễn ra trong nhiều năm ít ai mà biết được.

Để hiểu rõ hơn, thông qua hành vi thao túng chứng khoán của ông Đỗ Thành Nhân – chủ tịch Louis Holdings, ông Đỗ Đức Nam – Tổng giám đốc Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt, cùng các đồng phạm. Ông Nhân và ông Nam thống nhất với nhau về việc khớp lệnh giao dịch, số lượng, khối lượng, thời gian khớp lệnh cổ phiếu, nguồn tiền, dòng tiền luân chuyển vào các tài khoản chứng khoán để mua, bán theo kịch bản từng giai đoạn diễn biến giá cổ phiếu. Hành vi của các bị can đã tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu TGG và BII, thu lời bất chính hơn 153 tỉ đồng[11], cụ thể như sau:

Công ty cổ phần Louis Holding (tiền thân là Công ty cổ phần Tập đoàn Xuất nhập khẩu Louis Rice; Công ty Louis Argo) do ông Đỗ Thành Nhân làm chủ tịch hội đồng quản trị.

Từ năm 2020 – 2021, Louis Holdings mua cổ phần sở hữu, chi phối thêm nhiều công ty, trong đó có 6 công ty niêm yết trên sàn chứng khoán để tạo nhóm “hệ sinh thái” Louis Holdings. Ông Nhân đứng tên đại diện pháp luật ba công ty gồm Công ty cổ phần Louis Holdings, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu An Giang (mã: AGM), Công ty cổ phần Dược Lâm Đồng (mã: LDP). Các công ty còn lại, ông Nhân sử dụng các cá nhân là cổ đông, bạn bè, nhân viên thân tín đứng tên.

Cuối năm 2020, ông Đỗ Thành Nhân gặp ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư và phát triển công nghiệp Bảo Thư (là công ty hoạt động kinh doanh yếu kém, có nguy cơ hủy niêm yết, mã BII) thỏa thuận về việc ông Dũng chuyển nhượng công ty cho ông Nhân. Ông Dũng giới thiệu ông Đỗ Đức Nam (Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Trí Việt, mã: TVB) cho ông Nhân để ông Nam xử lý cho Nhân vay tiền mua cổ phiếu mã BII. Sau khi thỏa thuận, thống nhất với ông Nam, tháng 1-2021, ông Nhân và các cá nhân là người thân, nhân viên của ông Nhân đã mua 9 triệu cổ phiếu mã BII của ông Dũng (đứng tên ông Đỗ Cần). Đến tháng 2-2021, được sự tư vấn của ông Nam, ông Nhân tiếp tục mua bán, thâu tóm cổ phiếu “rác” mã TGG (Công ty cổ phần Trường Giang) trên sàn với khoảng giá 1.800 đồng/cổ phiếu và sử dụng các tài khoản trong nhóm Đỗ Thành Nhân giao dịch mua bán, tăng tính thanh khoản, làm giá cổ phiếu BII và TGG.

Để thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán đối với mã BII và TGG, ông Nhân đã bàn bạc thỏa thuận, thống nhất với ông Đỗ Đức Nam về việc mở, sử dụng nhóm các tài khoản chứng khoán đăng ký đứng tên các cá nhân là bạn bè, cổ đông, người thân của ông Nhân để mua bán thâu tóm cổ phiếu và giao dịch mua bán, khớp lệnh, làm tăng tính thanh khoản và đẩy giá cổ phiếu mã BII và TGG tăng cao để thu lợi bất chính đầu tư, thâu tóm các công ty khác như Công ty Xuất nhập khẩu An Giang (mã: AGM), Công ty cổ phần SAMETEL (mã: SMT), Công ty cổ phần Cáp nhựa Vĩnh Khánh (mã: VKC), Công ty cổ phần DAP-VINACHEM (mã: DDV), Công ty cổ phần Chứng khoán APG (mã: APG), Công ty cổ phần Dược Lâm Đồng (mã: LDP), tạo “hệ sinh thái Louis Holdings”.

Ông Nhân và Nam (Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Trí Việt thống nhất với nhau về việc khớp lệnh giao dịch, số lượng, khối lượng, thời gian khớp lệnh cổ phiếu, nguồn tiền, dòng tiền luân chuyển vào các tài khoản chứng khoán để mua, bán theo kịch bản từng giai đoạn diễn biến giá cổ phiếu. Ông Nam sẽ chịu trách nhiệm chỉ đạo nhân viên thuộc Công ty Chứng khoán Trí Việt thao tác khớp lệnh mua, bán nội bộ, mua bán chéo, khớp lệnh tạo giá đóng cửa ATC, mua bán thỏa thuận… đối với mã chứng khoán mã BII và TGG cho nhóm tài khoản ông Đỗ Thành Nhân và xử lý nguồn tiền từ Công ty cổ phần Tập đoàn quản lý tài sản (QLTS) Trí Việt cho nhóm ông Nhân vay để giao dịch, mua bán các mã chứng khoán này.

Ông Nam chỉ đạo bà Lê Thị Thu Hương (Phó tổng giám đốc) ký hợp đồng mở tài khoản chứng khoán và làm thủ tục cho các cá nhân của nhóm ông Nhân ký hợp đồng hợp tác đầu tư vay tiền Công ty QLTS Trí Việt. Sau đó các cá nhân này chuyển thông tin tài khoản, mật khẩu cho ông Nhân và ông Nam để thực hiện các giao dịch mua bán chứng khoán mã BII và TGG.

Quá trình thực hiện, ông Nam chỉ đạo bà Hương và bà Lê Thị Thùy Liên liên tục đặt lệnh, khớp lệnh mua, bán cổ phiếu nội bộ, mua bán cổ phiếu chéo, khớp lệnh tạo giá đóng cửa ATC, mua bán cổ phiếu bằng phức thức thỏa thuận… với cổ phiếu mã TGG và BII, và chỉ đạo bà Hà Thị Phi Yến đặt lệnh mua bán thỏa thuận cổ phiếu mã TGG và BII cho nhóm Đỗ Thành Nhân.

Hằng ngày, khi phát sinh giao dịch khớp lệnh, ông Nam thông báo và chốt với ông Nhân danh sách, số lượng tiền vào từng tài khoản và ông Nhân chỉ đạo Trịnh Thị Thúy Linh thực hiện nhận tiền, chuyển tiền, rút, nộp tiền vào các tài khoản chứng khoán trong nhóm ở các ngân hàng khác nhau.

Nguồn tiền để nhóm ông Đỗ Thành Nhân thực hiện việc mua bán, khớp lệnh với các mã BII và TGG chủ yếu là nguồn cho vay của Công ty quản lý tài sản Trí Việt do Đỗ Đức Nam và hội đồng thẩm định quản trị rủi ro Công ty quản lý tài sản Trí Việt phê duyệt, giải ngân và nguồn tiền quay vòng, luân chuyển giữa các tài khoản ngân hàng của cá nhân trong nhóm Đỗ Thành Nhân sau khi bán, mua các chứng khoán mã BII, TGG. Vào cuối mỗi tháng, ông Nam, Lê Thị Thu Hương chỉ đạo Lê Thị Thùy Liên, Hà Thị Phi Yến in và tập hợp các chứng từ đặt lệnh mua, bán cổ phiếu, chứng từ vay nợ và chuyển cho các cá nhân thuộc nhóm tài khoản chứng khoán của Đỗ Thành Nhân ký xác nhận để hợp thức thủ tục lưu hồ sơ.

Từ ngày 4-1-2021 đến 6-10-2021, ông Đỗ Thành Nhân và ông Đỗ Đức Nam đã sử dụng nhóm các tài khoản này thực hiện các giao dịch mua bán, khớp lệnh nội bộ, khớp lệnh chéo, khớp lệnh cuối phiên tại giá ATC… tạo cung cầu, giao dịch cổ phiếu giả tạo với số lượng lớn, tăng tính thanh khoản, đẩy giá cổ phiếu mã BII và TGG tăng cao. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác định từ ngày 4-1-2021 đến ngày 6-10-2021 là thời điểm các đối tượng thực hiện các hành vi mua bán chéo, chốt giá ATC… tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu mã TGG và BII, khoản thu lời bất chính, trái pháp luật từ hành vi thao túng giá đối với cổ phiếu mã TGG và BII của nhóm Đỗ Thành Nhân là 153,8 tỉ đồng.  Trong đó, với mã BII, nhóm tài khoản chứng khoán của Đỗ Thành Nhân đã thu lời 63 tỉ đồng, với mã TGG, nhóm tài khoản chứng khoán của Đỗ Thành Nhân đã thu lời 90,7 tỉ đồng.[12]

Trên là sáu dấu hiệu của mặt khách quan của tội thao túng thị trường chứng khoán khi một cá nhân, pháp nhân có một trong sáu điều kiện trên là có cơ sở để xem trách nhiệm hình sự về Tội thao túng thị trường chứng khoán theo khoản 1 Điều 211 BLHS năm 2015. Ngoài ra, mặt khách quan của tội phạm này thông qua những hành vi nguy hiểm cho xã hội thông qua các dấu hiệu định tội thì có các dấu hiệu khác như phương tiện phạm tội; phương pháp, thủ đoạn, thời gian, địa điểm và hoàn cảnh phạm tội.

Phương pháp thủ đoạn thao túng thị trường chứng khoán hết sức tinh vi và phức tạp vì hoạt động thao túng thị trường chứng khoán thường được thực hiện hoạt động có sự cấu kết của các công ty chứng khoán và kể cả những cá nhân hiện đang công tác tại các cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán tạo điều kiện cho các đối tượng thực hiện hành vi thao túng chứng khoán và thị trường chứng khoán trong một thời gian dài. Tội phạm này thường có động cơ, mục đích là vụ lợi.

Hậu quả của hành vi thao túng thị trường chứng khoán là những thiệt hại vật chất và phi vật chất cho xã hội cụ thể, những thiệt hại về vật chất của hành vi thao túng chứng khoán là gây thiệt hại cho nhà đầu tư chân chính, công ty có cổ phiếu tốt muốn huy động dòng tiền từ chứng khoán để kinh doanh cũng bị ảnh hưởng chung của thị trường. Bên cạnh đó hậu quả của hành vi thao túng thị trường chứng khoán gây thiệt hại cho các nhà đầu tư, công ty phát hành cổ phiếu, mà còn gây ra hậu quả nghiêm trọng cho thị trường chứng khoán và sự phát triển chung của nền kinh tế. Như đã nói đầu bài tính từ đầu năm 2022 thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm hơn 58% so với đầu năm 2022 tính đến  tháng 11/2022 chỉ số VNIndex từ 1.500 điểm về 875 điểm giảm hơn 74 tỷ USD trong khi xây dựng đường sắt 250km/h hết 61,67 tỷ USD[14] nói như vậy để biết nếu hành vi thao túng của thị trường này sẽ ảnh hưởng thiệt hại đến nền kinh tế như thế nào.

Đây được xem là một trong những tội danh gây thiệt hại về vật chất đặc biệt lớn, nhưng ít ai mà biết được vì đa phần người đầu tư tự chịu trách nhiệm về số tiền mình bỏ ra mua cổ phiếu chứ không phải bị ai ép buộc, đây là một hậu quả rất khác đối với những tội danh khác.

Những thiệt hại phi vật chất khác như về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội…và nhiều hệ lụy khôn lường cho nhà đầu tư, xã hội. Như nhà đầu tư chán nãn muốn bỏ thị trường, không tin tưởng thị trường chứng khoán ở Việt Nam, bên cạnh đó gây thiệt hại cho các công ty làm ăn chính đáng, doanh nghiệp không tiếp cận được nguồn vốn từ thị trường chứng khoán, Bên cạnh đó, việc thao túng thị trường chứng khoán còn gây hỗn loạn thị trường chứng khoán, ảnh hưởng đến việc điều hành kinh tế vĩ mô của nhà nước.

  1. Hạn chế trong áp dụng quy định về Tội thao túng thị trường chứng khoán để khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử.
  • Dấu hiệu thu lợi bất chính thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng. Đến nay vẫn chưa có một văn bản quy phạm pháp luật nào hướng dẫn về dấu hiệu thu lợi bất chính, do đó để chứng minh về khoản tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự trong tội Thao túng thị trường chứng khoán là rất khó. Vậy nếu có thu lợi nhưng không bất chính thì không thể xử lý về tội này, do đó việc truy cứu TNHS đối với tội danh này là rất khó. Do đó cần có văn bản hướng dẫn để xử lý tội danh này.
  • Dấu hiệu gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng. Gây thiệt hại cho nhà đầu tư thì đã rõ nhưng vấn đề đặt ra là gây thiệt hại cho một nhà đầu tư hay hai nhiều nhà đầu cộng lại từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng, cũng như khoảng thời gian thực hiện hành vi được tính như thế nào trong một phiện hay nhiều phiên thì đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn.
  1. Hạn chế trong việc chứng minh hành vi thao túng thị trường chứng khoán để khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử.

Thứ nhất, bản chất của hành vi thao túng thị trường chứng khoán là việc thực hiện hành vi bị nghiêm cấm  trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán thông qua 06 hành vi khách quan ở trên, những hành vi thao túng là những hành vi do một người hoặc một nhóm người tự thực hiện việc mua bán với nhau, cấu kết lôi kéo nhà đầu tư mua bán chứng khoán, nhưng ở đây do nhà đầu tư hám lời tự mình mua cổ phiếu chứ không có một sự ràng buộc hay ép buộc từ nhưng đối tượng thao túng, người thực hiện hành vi còn không biết nhà đầu tư là ai, do đó mức độ hành vi nguy hiểm cho xã hội để xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự là rất khó xác định, bên cạnh đó ranh giới giữa vi phạm trách nhiệm hình sự và vi phạm kinh tế là mong manh. Thực tế số vụ án đã khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử hình sự về tội danh này rất khiêm tốn so với thực tế mức độ, diễn biến hành vi của hành vi này đang diễn ra hiện nay.

Thứ hai, xác định được bị hại trong vụ án này là rất khó khăn vì nhà đầu tư thực hiện hành vi mua bán liên tục đối với mã chứng khoán mà họ đầu tư. Với tâm lý nhà đầu tư cổ phiếu là xác định việc mình tự đầu tư một cổ phiếu nào đó là sẽ có lời hoặc lỗ, việc cổ phiếu đi xuống do hành vi thao túng cổ phiếu thì nhà đầu tư rất khó để biết cổ phiếu mình bị thao túng. Trong tội danh này chủ thể thực hiện thông qua các hành vi như phân tích ở trên để cho nhà đầu tư thấy được thời điểm tốt để mua cổ phiếu vào, các đối tượng phạm tội trong tội danh này không thể làm thay bị hại để đặt lệnh mua bán cổ phiếu trên sàn giao dịch, nên khi khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử gặp rất nhiều khó khăn khi xác định bị hại và số tiền bị chiếm đoạt, thời điểm điểm bị chiếm đoạt.

 Bên cạnh đó, những vấn đề chứng minh như bị hại không hợp tác, không biết bị hại ở đâu hoặc bị hại cũng không yêu cầu xử lý hình sự dẫn đến việc chứng minh hành vi thao túng chứng khoán gặp khó khăn. Bên cạnh đó, trong quá trình thu thập, đánh giá và xử lý chứng cứ trong tội danh này có liên quan đến nhiều bên như bên mua giới chứng khoán, công ty chứng khoán, bị hại, Sở giao dịch chứng khoán….

Thứ ba, pháp nhân thương mại khi thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Khi xác định trách nhiệm hình sự của cá nhân trong pháp nhân là rất khó, đặc biệt là khi thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Nhưng chúng ta biết khối lượng mua bán chứng khoán đủ để chi phối một cổ phiếu hoặc thị trường chứng khoán phải là pháp nhân, tổ chức mới có đủ lượng tiền để thực hiện hành vi mua bán. Đặc biệt là các pháp nhân, tổ chức nước ngoài khi thực hiện hành vi này ở ngoài lãnh thổ Việt Nam thì rất khó để xử lý.

Ngoài ra, rất khó xác định cổ phiếu nào bị thao túng, cổ phiếu nào không …vì có những cổ phiếu có kết quả quả kinh doanh lợi nhuận đi xuống và chịu sức ép và ảnh hưởng chung của thị trường nên có những doanh nghiệp tốt, cổ phiếu tốt của doanh nghiệp đó cũng bị giảm theo.

  1. Kiến nghị hoàn thiện các quy định tội thao túng thị trường chứng khoán các quy định về pháp luật có liên quan đến tội tội thao túng thị trường chứng khoán

Thứ nhất, ban hành văn bản dưới dạng văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn dấu hiệu định tội “thu lợi bất chính thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng” và Dấu hiệugây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng như phân tích ở trên.

Thứ hai, hình phạt đối với tội danh này chưa đủ nghiêm, do đó cần tăng nặng mức hình phạt lên thành tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng có khung hình phạt đến 15 năm đến 20 năm thì mới đủ sức răn đe và đấu tranh phòng ngừa tội phạm này một cách hiểu quả. Trong khi Điều 211 có khung hình phạt cao nhất chỉ 7 năm tù, nhưng tại Hoa Kỳ, các cá nhân phạm tội thao túng chứng khoán có thể bị phạt tù lên đến 20 năm, phạt hành chính lên đến 5 triệu USD (Đạo luật 1934)[15]

Thứ ba, đây là tội danh mà chủ thể pháp nhân thực hiện hành vi phạm tội được rõ ràng nhất khi tài khoản của các tổ chức pháp nhân thực hiện chi phối thị trường chứng khoán, mã cổ phiếu, nhóm cổ phiếu làm thiệt hại cho nhà đầu tư rất lơn nhưng thực tế từ khi BLHS năm 2015 có hiệu lực thi hành thì chưa có pháp nhân công ty nào bị khởi tố, truy tố và xét xử về tội danh này. Do đó, cần có văn bản quy phạm pháp luật để tách TNHS pháp nhân với các cá nhân trong tội danh này.

Thứ tư, xác định bị hại trong tội danh này rất khó do không biết bị hại là ai hoặc bị hại không hợp tác trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử dẫn đến việc quá trình tố tụng vụ án gặp khó khăn. Do đó, cần có văn bản hướng dẫn về trong trường hợp không xác định được bị hại nhưng có xác định được số tiền thu lợi bất chính và gây thiệt hại cho nhà đầu tư thì vẫn khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử bình thường vì dấu hiệu gây thiệt hại cho nhà đầu tư là dấu hiệu phổ biến để xem xét TNHS của tội danh này vì dấu hiệu còn lại là “thu lợi bất chính” thì chứng minh là rất khó. Trong khi dấu hiệu “gây thiệt hại cho nhà đầu tư” thì không xác định được bị hại.

Thứ năm, rà soát các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, các cá nhân, tổ chức, lợi dụng, núp bóng dưới các công ty có niêm yết trên sàn chứng khoán để thực hiện hành vi vi phạm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hướng đến thị trường chứng khoán, đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan để siết chặt quản lý về chứng khoán và thị trường chứng khoán để đảm bảo sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững của thị trường chứng khoán. Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan, liên ngành khẩn trương hoàn thành việc tiếp tục sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán và Nghị định 128/2021/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2021 sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 156/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 theo hướng cụ thể và có tính răn đe hơn tránh trường hợp tội phạm về chứng khoán “nhờn luật[16]

 

 

Tài liệu tham khảo.

  1. Luật Chứng khoán năm 2019 số 54/2019/QH14;
  2. Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2021;
  3. Nghị định số 128/2021/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2022;
  4. https://phaply.net.vn/giai-phap-thao-go-kho-khan-vuong-mac-trong-phat-hien-va-xu-ly-toi-pham-chung-khoan-a255648.html
  5. https://phaply.net.vn/tu-cac-vu-thao-tung-gia-chung-khoan-vi-sao-it-xu-ly-hinh-su-co-hay-khong-viec-bo-lot-toi-pham-a253270.html
  6. https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/thach-thuc-xu-ly-hinh-su-toi-thao-tung-gia-chung-khoan-post140980.html
  7. https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/thach-thuc-xu-ly-hinh-su-toi-thao-tung-gia-chung-khoan-post140980.html
  8. https://mbs.com.vn/trung-tam-nghien-cuu/tin-tuc-thi-truong/thi-truong-ck/thao-tung-thi-truong-chung-khoan-kho-xu-ly-hinh-su/
  9. https://vnexpress.net/dai-bieu-quoc-hoi-nhieu-doi-tuong-thao-tung-chung-khoan-nhon-luat-4533566.html
  10. http://www.lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=211361

[1] https://tienphong.vn/chung-khoan-viet-boc-hoi-74-ty-usd-nhu-the-nao-post1473656.tpo

[2] https://finance.vietstock.vn/FLC/phan-tich-ky-thuat.htm

[3] https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/dic-corp-dig-ngay-khi-co-phieu-phat-hanh-rieng-le-het-thoi-gian-han-che-chuyen-nhuong-thien-tan-ban-ra-336-trieu-co-phieu-va-lai-toi-thieu-2776-ty-dong-post307838.html

[4] https://s.cafef.vn/dig-519557/con-gai-chu-tich-dic-corp-chi-mua-14-luong-co-phieu-dig-dang-ky-do-khong-thu-xep-kip-tai-chinh.chn

[5] https://s.cafef.vn/dig-519367/tiep-tuc-co-them-cong-ty-chung-khoan-call-margin-co-phieu-dig-voi-loat-co-dong-noi-bo-dic-corp.chn

[6]https://cafef.vn/dic-corp-dig-khop-lenh-ky-luc-trong-phien-giam-san-gan-10-luong-co-phieu-luu-hanh-duoc-sang-tay-20221109155659363.chn

[7] https://dantri.com.vn/kinh-doanh/tap-doan-flc-va-petrotrade-dau-tu-tuyen-duong-sat-ket-noi-viet-nam-lao-20220322110556822.htm

[8] https://nld.com.vn/kinh-te/tap-doan-flc-muon-xay-khu-do-thi-1200-ha-va-toa-thap-99-tang-tai-binh-chanh-20220209174412384.htm

[9] https://vietnammoi.vn/bung-nho-khong-nuot-duoc-banh-to-hai-doanh-nghiep-lien-quan-van-thinh-phat-phai-bo-coc-dat-thu-thiem-202279112834861.htm

[10] https://finance.vietstock.vn/FLC/phan-tich-ky-thuat.htm

[11]https://tuoitre.vn/dieu-tra-bo-sung-hanh-vi-thao-tung-thi-truong-chung-khoan-cua-chu-tich-louis-holdings-20221021144550084.htm

[12]https://tuoitre.vn/chu-tich-louis-holdings-da-thao-tung-thi-truong-chung-khoan-thu-loi-153-ti-dong-nhu-the-nao-20220919153313137.htm

[13] https://finance.vietstock.vn/FLC/phan-tich-ky-thuat.htm

[14] https://baomoi.com/nghien-cuu-duong-sat-toc-do-cao-bac-nam-250-km-h/c/44121676.epi

[15] http://www.lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=211361

[16] https://cafef.vn/toi-pham-chung-khoan-nhon-luat-20221108165042068.chn