Công tác nghiên cứu khoa học gắn với việc nâng cao chất lượng giảng dạy tại Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh

GVC Lê Văn Hảo, Trưởng Khoa QHQT Trường Đào tạo, BDNV Kiểm sát tại TP.HCM

Có thể thấy rằng, công tác giảng dạy và công tác nghiên cứu khoa học ở Trường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh (sau đây gọi tắt là Trường Nghiệp vụ) hay bất kỳ một Trường Đại học nào đều có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng với nhau. Theo đó, giảng viên thực hiện tốt nhiệm vụ này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhiệm vụ kia.

Đồng chí Nguyễn Huy Tiến, Phó Bí thư Ban cán sự Đảng, Bí thư Đảng ủy, Phó Viện trưởng Thường trực Viện kiểm sát nhân dân tối cao làm việc với Đảng ủy, Ban giám hiệu và cán bộ chủ chốt Trường Nghiệp vụ tháng 3/2021

Theo quy định tại điểm d, Khoản 1, Điều 5, Thông tư 40/2020/TT-BGDĐT ngày 26/10/2020 của Bộ Giáo dục và đào tạo về quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, bổ nhiệm và xếp lương đối với viên chức giảng dạy đại học trong các cơ sở giáo dục công lập thì giảng viên có nhiệm vụ “Tổ chức, tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học; viết và tham gia báo cáo khoa học tại các hội nghị, hội thảo khoa học, tham gia đánh giá các đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở, các đề tài sinh viên nghiên cứu khoa học….”. Như vậy, cùng với hoạt động giảng dạy, nghiên cứu khoa học và sinh hoạt khoa học (ở tổ bộ môn) hoặc ở khoa chuyên môn là nhiệm vụ bắt buộc của mỗi giảng viên. Trong những năm gần đây, cùng với việc nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập của đội ngũ giảng viên, học viên viên, hoạt động nghiên cứu khoa học tại Trường Nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh được Đảng ủy, Ban giám hiệu đặc biệt quan tâm để gắn kết với công tác giảng dạy của giảng viên, đồng thời xác định đây là khâu công tác xương sống cho hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, công chức, viên chức ngành Kiểm sát nhân dân khu vực phía Nam. Với phương châm đó, ngày 28/4/2021, Đảng ủy Trường Nghiệp vụ nhiệm kỳ 2020-2025 đã ban hành Chương trình hành động thực hiện nghị quyết của Ban cán sự Đảng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ trọng tâm trong công tác đào tạo, bồi dưỡng trong đó nhấn mạnh: “Tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức, đặc biệt là đội ngũ giảng viên của Trường Nghiệp vụ vững vàng về phẩm chất chính trị, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, có ý thức, trách nhiệm và trình độ, kỹ năng nghiệp vụ phù hợp với lĩnh vực công tác…”. Để thực hiện tốt chủ trương lãnh đạo của Đảng ủy, Ban giám hiệu Nhà trường, các khoa chuyên môn đã phối hợp với Phòng Quản lý khoa học và thông tin tư liệu (TTTL) xây dựng kế hoạch và đề ra các tiêu chí nghiên cứu, đánh giá các sản phẩm nghiên cứu khoa học rất cụ thể. Trên cơ sở đó, hằng năm các giảng viên và nhóm nghiên cứu lựa chọn đề tài, đăng ký và trình Hội đồng khoa học Nhà trường phê duyệt trước khi tiến hành các hoạt động triển khai nghiên cứu. Các chuyên đề nghiên cứu khoa học của giảng viên đều bám sát mục tiêu bổ sung lý luận, đồng thời chỉ rõ những hạn chế, khó khăn vướng mắc và nguyên nhân để đề xuất các biện pháp, giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn hoạt động tố tụng của Viện kiểm sát nhân dân, đảm bảo hiệu quả thiết thực, gắn kết quả nghiên cứu khoa học với hoạt động giảng dạy và học tập của giảng viên, học viên Nhà trường. Công tác đánh giá, nghiệm thu các đề tài, chuyên đề nghiên cứu khoa học ngày càng chặt chẽ, khoa học, nhờ đó, chất lượng các đề tài nghiên cứu ngày càng được nâng cao, một số đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ, cấp cơ sở và các chuyên đề khoa học của các thầy giáo, cô giáo Trường Nghiệp vụ đã trở thành tài liệu nghiên cứu, giảng dạy, học tập hữu ích tại các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài Ngành.

Hình ảnh Hội thảo khoa học tại Trường Nghiệp vụ năm 2020

Nhìn từ góc độ khoa học giáo dục đại học, hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên là khâu công tác không thể thiếu được trong đào tạo, bồi dưỡng của các Nhà trường, kết quả nghiên cứu khoa học của giảng viên vừa đóng góp vào việc bổ sung hệ thống lý luận nghiệp vụ của Ngành, đồng thời thiết thực phục vụ nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và phục vụ thực tiễn công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân các cấp. Nghiên cứu khoa học và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên luôn có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng. Kết quả các công trình nghiên cứu khoa học sẽ góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, tổng kết thực tiễn và đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức và đặc biệt là gắn lý luận với công tác thực tiễn của đội ngũ Kiểm sát viên, Kiểm tra viên khi thi hành nhiệm vụ, công vụ. Do đó, có thể nói, hoạt động nghiên cứu khoa học có vai trò đặc biệt quan trọng gắn với việc nâng cao chất lượng giảng dạy của giảng viên thể hiện ở một số khía cạnh sau đây:

Thứ nhất, khi nghiên cứu khoa học, giảng viên sẽ được làm quen với các đề tài, chuyên đề nghiên cứu từ thấp đến cao, được định hướng, tiếp cận được những vấn đề cụ thể, từ đó có ý thức đào sâu suy nghĩ và rèn luyện tư duy để tự nghiên cứu, giải quyết một vấn đề khoa học. Trong quá trình nghiên cứu độc lập hoặc nghiên cứu theo nhóm sẽ nảy sinh nhiều hướng nghiên cứu khác nhau. Qúa trình đó sẽ giúp cho người nghiên cứu rèn luyện tư duy độc lập và tự mình bảo vệ quan điểm, lập trường khoa học của mình.

Thứ hai, những kiến thức, kinh nghiệm thu thập được trong quá trình nghiên cứu khoa học sẽ bổ sung, tạo điều kiện để giảng viên nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp; bổ sung tài liệu thực tế cho bài giảng, góp phần đổi mới nội dung và phương pháp dạy học tại Trường Nghiệp vụ. Mặt khác, các sản phẩm nghiên cứu khoa học sau khi nghiên cứu chính là cơ sở, luận cứ khoa học là nguồn tư liệu quý để phục vụ biên soạn, chỉnh sửa, bổ sung giáo trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng phục vụ giảng dạy, học tập tại Nhà trường.

Như vậy, công tác nghiên cứu khoa học và chất lượng các công trình nghiên cứu khoa học đã trở thành một trong những cơ sở, tiêu chí để đánh giá chất lượng đào tạo, bồi dưỡng tại Nhà trường. Từ ý nghĩa đó, công tác nghiên cứu khoa học của Trường Nghiệp vụ những năm vừa qua đã từng bước đáp ứng được những yêu cầu đặt ra cả về lý luận nghiệp vụ và thực tiễn công tác THQCT, KSHĐTP của Viện kiểm sát nhân dân. Tuy nhiên, xét ở góc độ toàn diện, công tác nghiên cứu khoa học ở Trường Nghiệp vụ vẫn còn những điểm hạn chế, vướng mắc sau đây:

Một là, vẫn còn một bộ phận giảng viên chưa nhận thức đầy đủ về nhiệm vụ và tầm quan trọng của công tác nghiên cứu khoa học của giảng viên hay có tâm lý e ngại, chưa chủ động trong việc lựa chọn, đăng ký và triển khai nghiên cứu đề tài, chuyên đề phù hợp với quy định và vị trí công tác của mình.

Hai là, số lượng đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ và đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở thực hiện ở Trường Nghiệp vụ hằng năm chưa nhiều, chưa phong phú về các lĩnh vực chuyên môn, tính ứng dụng kết quả sản phẩm nghiên cứu khoa học vào giảng dạy tại Nhà trường và ứng dụng trong thực tiễn hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân các cấp chưa cao.

Ba là, tiến độ triển khai nghiên cứu của một số chủ nhiệm đề tài, nhóm thực hiện đề tài còn chậm, dẫn đến việc tổ chức đánh giá, nghiệm thu thanh lý hợp đồng nghiên cứu khoa học cuối năm của Nhà trường chưa đúng kế hoạch đề ra.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời khắc phục những điểm còn hạn chế, vướng mắc nêu trên, theo chúng tôi công tác nghiên cứu khoa học gắn với việc nâng cao chất lượng giảng dạy tại Trường Nghiệp vụ Kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới cần thực hiện tốt các biện pháp cụ thể sau:

– Nghiên cứu khoa học cần quán triệt và bám sát chủ trương phát triển khoa học công nghệ của Đảng, Nhà nước và của ngành Kiểm sát nhân dân về mục tiêu, yêu cầu trong công tác THQCT, KSHĐTP trong tiến trình cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế.

– Tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng ủy, Ban giám hiệu Trường Nghiệp vụ đối với công tác nghiên cứu khoa học, trong đó Nhà trường cần vận dụng linh hoạt các quy định của Nhà nước và kinh phí đào tạo, bồi dưỡng hằng năm của Nhà trường để tạo ra cơ chế khuyến khích, ưu đãi về chính sách, chế độ và biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với giảng viên có đề tài, chuyên đề nghiên cứu khoa học đạt kết quả tốt, xuất sắc, coi đây là tiêu chí thi đua và đánh giá, nhận xét công chức, viên chức cuối năm và xem xét đề xuất trong quá trình quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo quản lý trong cơ quan, đơn vị.

– Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và công tác nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Nghiệp vụ với phương châm, người thầy phải ưu tú trong thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, say mê, nghiêm túc và tích cực trong hoạt động nghiên cứu khoa học để trở thành trung tâm của quá trình đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức trong ngành Kiểm sát nhân dân.

– Kiện toàn lãnh đạo và tăng cường nguồn nhân lực có chuyên môn cao cho Phòng Quản lý khoa học & TTTL; hoàn thiện các văn bản nghiệp vụ, pháp lý và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng khoa học Trường Nghiệp vụ theo hướng thành lập hội đồng thẩm định các tài liệu, giáo trình, các đề tài, chuyên đề nghiên cứu khoa học theo đúng chuyên môn, nghiệp vụ để Hội đồng nhận xét, đánh giá đúng thực chất và khách quan đối với các sản phẩm khoa học, tránh tình trạng nể nang, hình thức, kém hiệu quả.

– Nhà trường cần nghiên cứu xây dựng thư viện hiện đại, đẩy mạnh việc ứng dụng Công nghệ thông tin trong tổ chức và hoạt động của thư viện theo hướng chuyên nghiệpvới phương châm, thư viện góp phần đổi mới phương pháp dạy học – tạo môi trường tự học và tự nghiên cứu, kích thích sự chủ động của người học, người nghiên cứu; đồng thời tăng mạnh số lượng các đầu sách bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, sách chuyên khảo về khoa học Kiểm sát và sách về khoa học tố tụng liên quan đến các lĩnh vực như: Tố tụng hình sự, Tố tụng dân sự, Tố tụng hành chính.v.v… các sách, báo, các sản phẩm nghiên cứu khoa học và tài liệu bổ trợ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy của giảng viên và học viên Nhà trường.

– Tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa Phòng quản lý khoa học & TTTL với các Khoa chuyên môn và các đơn vị, cá nhân có liên quan trong Trường Nghiệp vụ để thực hiện tốt hơn công tác nghiên cứu khoa học hằng năm./.