NGƯỜI CÁN BỘ LÃNH ĐẠO MẪU MỰC NHẤT
CỦA NGÀNH KIỂM SÁT
Từ xa xưa nhân dân ta đã truyền tụng câu phương ngôn để răn dạy các thế hệ con cháu mai sau rằng:
“Ăn quả nhớ kẽ trồng cây”,
“Uống nước nhớ nguồn”…
Có thể nói, tôi là một người giáo viên của Ngành Kiểm sát nhưng lại là thế hệ trẻ sau này, tuy nhiên những lời răn dạy của ông bà ta về đạo đức làm người luôn thấm nhuần trong tư tưởng tôi và mọi người. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngành thành lập Ngành vào một đêm suy nghĩ về bối cảnh ra đời của Viện kiểm sát nhân dân ở nước ta và tự nhiên trong tôi lại muốn tìm hiểu về những người đã lãnh đạo sự thành công của Ngành đến ngày hôm nay. Thế là tôi như có một sức hút kỳ lạ, tôi vội bật máy tính lên và tìm kiếm thông tin về Ngành kiểm sát, về những người đã lãnh đạo Ngành, qua quá trình nghiên cứu tìm tòi tài liệu, tôi đã biết được rằng, Ngành kiểm sát đã trải qua 09 đời Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao như sau:
- Đồng chí Hoàng Quốc Việt (Năm 1960 – 1976);
- Đồng chí Trần Hữu Dực (Năm 1976 – 1981);
- Đồng chí Trần Lê (Năm 1981 – 1987);
- Đồng chí Trần Quyết (Năm 1987 – 1992);
- Đồng chí Lê Thanh Đạo (Năm 1992 – 1996);
- Đồng chí Hà Mạnh Trí (Năm 1996 – 2007);
- Đồng chí Trần Quốc Vượng (25/7/2007 – 26/7/2011);
- Đồng chí Nguyễn Hòa Bình (26/7/2011 – 08/4/2016);
- Đồng chí Lê Minh Trí (08/4/2016 đến nay).
Hiện tôi công tác tại Trường Đào tạo, Bồi dưỡng Nghiệp vụ kiểm sát tại thành phố Hồ Chí Minh, trong quá trình xây dựng và phát triển Trường chúng tôi đã vinh dự được đón tiếp các đồng chí lãnh đạo tới thăm, như:
Đ/c Trần Quyết, nguyên Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao
thăm Trường trung cấp kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh (tháng 3/1996)
Đ/c Hà Mạnh Trí, nguyên Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao
thăm phòng truyền thống của Trường trung cấp kiểm sát
tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 1996.
Đ/c Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên trung ương Đảng,
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao thăm và làm việc
tại Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2014
Đ/c Lê Minh Trí, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, định hướng điều chỉnh quy hoạch Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2016.
Trong các thế hệ Viện trưởng kể trên, để lại cho tôi nhiều ấn tượng nhất là đồng chí Hoàng Quốc Việt – Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đầu tiên của nước ta, về tiểu sử của đồng chí có thể tóm tắt ngắn gọn như sau:
![]() |
|
Ông tham gia các phong trào cách mạng từ năm 1925, cùng hoạt động với Nguyễn Đức Cảnh, Ngô Gia Tự. Năm 1925, học năm thứ ba Trường Kĩ nghệ Thực hành ở Hải Phòng, tham gia phong trào bãi khoá và biểu tình phản đối chính quyền thực dân kết án tử hình nhà yêu nước Phan Bội Châu. Bị đuổi học, Hoàng Quốc Việt lên mỏ Phấn Mễ (Thái Nguyên) làm thợ nguội rồi về làm ở mỏ Mạo Khê (Quảng Yên) và Nhà máy cơ khí Carông (Hải Phòng). Năm 1928, tham gia Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Năm 1929, ông bị đuổi ra khỏi nhà máy, sau đó được tổ chức cử vào Nam Kỳ hoạt động cách mạng bí mật.
Năm 1930 ông vào Nam Kỳ và được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông từng bị Pháp bắt (khi được cử cùng Phạm Hữu Lầu ra bắc họp hội nghị thực hiện việc hợp nhất Đảng), và xử tù chung thân cùng với Nguyễn Văn Cừ, Lê Duẩn, Phạm Văn Đồng… nhưng đến năm 1936 thì được trả tự do. Ngày 14-5-1930, ông bị bắt tại nhà số 6, phố Touran, thành phố Hải Phòng, còn Phạm Hữu Lầu bị bắt tại Hải Phòng ngày 24-7-1930.
Ông trở về hoạt động cách mạng ở Hà Nội, cùng một số đồng chí của mình khôi phục tổ chức Đảng và các tổ chức cách mạng ở Bắc Kỳ, phát động đấu tranh đòi các quyền tự do dân chủ.
Năm 1937, ông được cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ. Năm 1938, do bị chính quyền trục xuất khỏi Hà Nội, Hoàng Quốc Việt về hoạt động ở Bắc Ninh, Bắc Giang. Năm 1941, ông tham dự Hội nghị VIII Ban Chấp hành Trung ương Đảng do Hồ Chí Minh chủ trì, được cử vào Ban Chấp hành Trung ương và được bầu làm Ủy viên Thường vụ Trung ương. Ông tham gia lãnh đạo Tổng khởi nghĩa tháng Tám, sau đó được cử vào Nam công tác, làm Ủy viên Ủy ban Kháng chiến miền Nam Việt Nam (đến 16/7/1946, được thay bởi Nguyễn Văn Duẩn).
Tại Đại hội II Đảng Cộng sản Việt Nam (1951), ông lại được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị, Trưởng ban Dân vận – Mặt trận, và giữ cương vị Chủ tịch Tổng Công đoàn Việt Nam.
Năm 1960, ông được bầu làm Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, tham gia Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội trưởng Hội Hữu nghị Việt – Trung. Tháng 12 năm 1976, trong Đại hội IV Đảng Cộng sản Việt Nam, ông được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương. Ông tiếp tục giữ nhiều chức vụ: Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1977), Chủ tịch danh dự Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1983), Đại biểu Quốc hội từ khóa V-VIII.
Để tưởng nhớ tới công lao của Ông, nhiều nơi trên nước ta đã lấy tên của Ông làm tên Trường học hay tên các con đường lớn như:
– Tên ông được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội đặt cho đường kéo dài từ đường Bưởi (dốc Bưởi) đến đường Phạm Văn Đồng, quận Cầu Giấy.
– Tại thành phố Bắc Ninh có một công viên và tượng đài Hoàng Quốc Việt để tưởng niệm ông, một ngôi trường cấp III mang tên Trường THPT Hoàng Quốc Việt.
– Tại TP Hồ Chí Minh cũng có đường mang tên ông tại phường Phú Thuận, quận 7.
– Tại TP Cần Thơ có đường mang tên ông tại phường An Bình, quận Ninh Kiều.
– Tại TP Huế có đường mang tên ông nằm trên địa bàn phường An Đông, về phía Đông Nam Kinh thành Huế, khởi đầu từ đường Trường Chinh (tiếp giáp cầu Kiểm Huệ), hướng đi Cầu Ngói Thanh Toàn, đến hết địa phận thành phố gặp ngã ba Tôn Thất Cảnh (tại thôn Lang Xá Cồn), dài 1500m.
– Tại TP Hạ Long, tên ông được đặt cho con đường lớn nằm ở cửa ngõ thành phố tại phường Hùng Thắng, nơi đang xây dựng khu đô thị mới và khu du lịch với nhiều chung cư, khách sạn, nhà hàng, đường Hoàng Quốc Việt nối đường Cái Lân (QL18) với đường Hạ Long.
– Tại TP Cẩm Phả, đường Hoàng Quốc Việt kéo dài từ đường Trần Quốc Tảng tới ngã ba Bà Triệu – Lê Thanh Nghị.
– Tại phường Mạo Khê, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ngôi trường cấp III mang tên Trường THPT Hoàng Quốc Việt.
Khi giữ cương vị là Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Ông đã đã chỉ đạo ngành Kiểm sát nhân dân phối hợp với các ngành, các cấp tập trung phục vụ nhiệm vụ lớn của Đảng như: Phục vụ nhiệm vụ trấn áp đối với các thế lực thù địch chống lại sự nghiệp cách mạng; phục vụ nhiệm vụ xây dựng hợp tác hoá nông nghiệp; phục vụ và hưởng ứng phong trào ba xây, ba chống. Từ kết quả của công tác kiểm sát, đồng chí Hoàng Quốc Việt chỉ đạo tổng kết và rút ra những ý kiến đề xuất rất quan trọng với Đảng, Nhà nước như củng cố và tăng cường công tác của Thanh tra Nhà nước; xác định rõ trách nhiệm của ngành Kiểm sát nhân dân không chỉ phát hiện, xử lý chính xác, kịp thời, có hiệu quả mà còn phải đề xuất khắc phục cả tình trạng tiêu cực trong xã hội, tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước, góp phần củng cố tổ chức cơ sở Đảng.
Đ/c Hoàng Quốc Việt người đeo kính ngồi hàng đầu tiên (nguồn ảnh: internet)
Suốt quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát, đồng chí Hoàng Quốc Việt chú ý đến hai điểm: Một là, về quan điểm chính trị phải vững vàng kiên định; hai là, phải rèn luyện cán bộ trong sạch về lối sống, phẩm chất, dũng cảm đấu tranh bảo vệ công lý, bảo vệ pháp chế. Lời dạy đó của Ông đã được các thế hệ kiểm sát sau này và mai sâu khắc ghi.
Có thể nói, đây là thời kỳ Ngành kiểm sát tuy mới ra đời chưa bao lâu nhưng dưới sự chỉ đạo của đồng chí Hoàng Quốc Việt thì “Ngành kiểm sát đã tích cực hoạt động và có sáng tạo không chỉ thể hiện ở những thành tích phục vụ các công tác trung tâm của Đảng và Nhà nước, mà điều quan trọng là đã nâng cao thêm một bước nhận thức về chuyên chính vô sản, về pháp chế xã hội chủ nghĩa, về chức năng nhiệm vụ và phương thức hoạt động của ngành”.
Trải qua gần 70 năm hoạt động cách mạng, trong đó có 16 năm làm Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc nói chung và ngành Kiểm sát nhân dân nói riêng. Có thể khẳng định rằng, đồng chí Hoàng Quốc Việt là người đặt móng, xây nền cho sự phát triển vững chắc của ngành Kiểm sát nhân dân trong 60 năm qua./.
Viện trưởng Trần Hữu Dực cùng các Phó Viện trưởng Trần Hiệu,
Nguyễn Quốc Hồng với các cán bộ nữ của VKSND tối cao
Trần Xuân Thiên An – Giảng viên Khoa Kiểm sát hình sự,
Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại Thành phố Hồ Chí Minh